Door AI aangestuurde in vitro bevruchting is de nieuwe vorm van IVF, maar niet zonder risico’s

Toelichting 

ICSI biedt een oplossing voor de functionele tekortkomingen van bepaalde spermacellen die er niet in slagen zelfstandig het eicelmembraan door te prikken. De techniek maakt het mogelijk de bevruchting plaats te laten vinden door de zaadcel met behulp van een micropipet tot in het hart van de eicel te brengen. 

In het RBMO-artikel leggen de Mexicaanse embryologen die de techniek ontwikkelden uit hoe ze met robotica en artificiële intelli­gentie op afstand (New York) de 23 stappen van een volledige in vitro bevruchting tot stand brachten. En in een persbericht, licht het diensthoofd, professor Mendizabal Ruiz (Mexico), toe hoe "een met AI aangestuurde robot zelfstandig de spermacellen selecteert, met behulp van een laser het midden­deel van de spermatozoïden lokali­seert en klaarmaakt voor inbreng in de eicel. Deze werkwijze is snel en nauwkeurig en wordt uitgevoerd met een precisie die het menselijk vermogen ver te boven gaat.”  

Een 40-jarige vrouw een (te) geringe eicelreserve stemde in met het klinisch experiment volgens de nieuwe methode. De onderzoekers bevruchtten enerzijds met de geautomatiseerde ICSI-methode 5 van de 8 eicellen, die hun via eiceldonatie ter beschikking stonden. Daarnaast was er een controlegroep van drie andere eicellen die handmatig werden bevrucht volgens de ICSI-methode. Het geautomatiseerde ICSI-systeem bereikte een bevruchtingspercentage van 80% (4 embryo's op de 5 bevruchte eicellen). Met de handmatige methode werden eveneens embryo's creëerd. Alle levensvatbare embryo's werden vervolgens ingevroren “volgens het vitrificatieprocédé”. Met behulp van AI werden twee embryo's geselecteerd met de beste chromosomale kwaliteit en de meeste kans op succesvolle implantatie in de baarmoeder. 

Een embryo met de geautomatiseerde ICSI-methode ingeplant leidde na 38 weken zwangerschap tot een eerste levende en gezonde geboorte. Volgens de onderzoekers zouden de huidige beperkingen van de IFV-technieken, zoals de werk gerelateerde stress bij de embryoloog van dienst en de doorlooptijd van de procedure, moeten afnemen naarmate het systeem autonomer wordt. 

Tot nu toe werden alle ICSI-procedures handmatig uitgevoerd door embryologen met gebruik van micro-injectiesystemen. Volgens Dr. Cohen, een embryoloog die aan de klinische proef deelnam, zal de automatisering van het ICSI-proces “(...) leiden tot een verhoogde nauwkeurigheid met betere en consistentere resultaten”. Volgens hem zou dit geautomatiseerde proces de overlevingskansen van de eicellen verhogen en het injectiemoment ook optimaliseren. 

Ethische beoordeling 

Verschillende studies wezen al op de risico's van de ICSI-techniek.1 De techniek van volledige automatisering roept nieuwe ethische vragen op: 

• de aanwending van robotica en artificiële intelligentie bij medisch begeleide voortplanting houdt een reëel risico in dat het voortplantingsproces ontmenselijkt 

• de keuze van het embryo voor implantatie aan AI toevertrouwen, doet de vraag rijzen naar wie verantwoordelijk is als de keuze van het “beste” embryo fout loopt 

• het gebruik van AI voor de selectie van het te implanteren embryo houdt het risico op een minder zichtbare, maar nog systematischere eugenetica 

• het welslagen van de techniek op afstand vereist een snelle internetverbinding. Onderzoek benadrukt dat de vertraagde reactietijd van de robot ook een klein, maar niet te verwaarlozen risico inhoudt 

• het welslagen van de methode vereist de inzet van aanzienlijke menselijke en materiële middelen, zodat de vraag rijst of in de toekomst deze technologie echt toegankelijk wordt voor wie een onvervulde kinderwens heeft. 

• ongeveer 70 % van alle in vitro-bevruchtingen in Europa gebeurt nu al met behulp van ICSI: de gebruikte techniek, die niet zonder risico's is, zal door de verdere automatisering ongetwijfeld complexer worden.