In Spanje wordt draagmoederschap in het buitenland beschouwd als strijdig met de openbare orde
Het draagmoederschap is in Europa een nieuw juridisch en ideologisch strijdtoneel geworden. Er staat veel op het spel: het verlangen naar een kind, het leven en de waardigheid van vele, vaak kwetsbare vrouwen, en van kinderen die op vraag van de wensouders bij hun geboorte bewust worden gescheiden van de draagmoeder. De internationale aspecten van de contracten bemoeilijken het verzet van staten die meer begaan zijn met de rechten en het welzijn van deze kinderen en de draagmoeders.
Nu Spanje in 2006 het draagmoederschap bij wet verbood, maakt het nu ook een einde aan de tolerantie van buitenlandse draagmoederschappen.
Bij een geboorte uit een buitenlands draagmoederschap, kon het kind tot nu toe bij de burgerlijke stand worden geregistreerd op voorlegging van een rechterlijke beslissing van het land waar de draagmoeder haar zwangerschap uitdroeg, dat de afstamming tussen de opdrachtgevers en het kind vastlegde. Alleen al in 2023 werden op deze manier 154 kinderen uit draagmoederschap in Spanje geregistreerd.
Bij de instructie van 28 april 2025 verbood de linkse Spaanse regering dergelijke inschrijving bij de burgerlijke stand van kinderen uit een buitenlands draagmoederschap geboren. Om deze inschrijving vandaag nog te verkrijgen, moeten de wensouders voortaan het bestaan van een biologische band “tussen één van de wensouders en het kind” aantonen of een adoptieprocedure opstarten.
De Spaanse regelgeving is daarmee in overeenstemming gebracht met de recente rechtspraak van het Hooggerechtshof van het land, dat in een arrest van 4 december 2024 draagmoederschapscontracten in strijd met de openbare orde verklaarde. Volgens het Hooggerechtshof vormen deze contracten een ernstige schending van de rechten van het kind en de zwangere vrouw.
Spanje trekt dus opnieuw de bevoegdheid tot zich voor de erkenning van de afstamming op basis van de biologische realiteit of, wanneer er geen biologische band bestaat, van een geldige adoptieprocedure. De maatregel gaat echter niet zo ver als in Italië dat draagmoederschappen niet alleen op het eigen grondgebied verbiedt en strafbaar stelt, maar ook alle buitenlandse.
Ook in het Verenigd Koninkrijk heeft de regering besloten tot de inlassing van een pauze in het faciliteren van draagmoederschappen op het nationale grondgebied onder het mom van andere “essentiële prioriteiten”.
In België zijn binnenlandse zowel als buitenlandse draagmoederschappen op zich niet illegaal of verboden; ze worden eenvoudigweg getolereerd. Aangezien daarover wetgeving noch vaste rechtspraak bestaat, erkennen de overheidsinstanties en de rechtbanken hier te lande de afstammingsband vastgesteld bij een rechterlijke beslissing of een akte van geboorte opgesteld in het land waar het draagmoederschap plaatsvond.
