“To be or not to be': acteurs, drager van Downsyndroom, geven een opvoering van Hamlet die vooroordelen uit de weg ruimt.

Deze Shakespeariaanse tragedie werd herwerkt door de Peruaanse toneelschrijfster Chela De Ferrari en haar gezelschap Teatro La Plaza, dat bestaat uit acht acteurs die allemaal het syndroom van Down hebben. Ze delen met ons hun dromen, hun hoop, hun strijd om beschouwd te worden als individuen, autonoom en in staat tot liefde, maar ook hun claim om anders te zijn. Ze vertellen ons over hun lijden en hun verlangen om begrepen te worden. Ze geloven dat “theater misschien wel het laatste redmiddel is” omdat het “het geweten wakker schudt en mensen hun misdaden laat opbiechten”.

Terzelvertijd vol humor, energie en waarheid raken de woorden de toeschouwer, misschien des te meer omdat ze in het Spaans klinken en in het Frans ondertiteld zijn. De toeschouwer kan niet onverschillig blijven na deze ontroerende ontmoeting. Een refrein resoneert in de vorm van een rap: “Waarom accepteren we beledigingen, waarom staan we voor je en kun je ons niet zien? Waar zijn onze rechten? Vroeger lachte je me uit. Nu weet je het weer. Vroeger wimpelde je me af. Maar je bent niet zoals ik. Anders zou je het begrijpen. Ik vergeef je. Ondanks de schijn, ben ik zo sterk als een rots. Ik hou niet van de zijdelingse blikken als mensen denken dat ik het niet begrijp, als ze mijn lichaam aanraken zonder het te vragen.”

Het is dus makkelijk om de opmerking van La Libre te begrijpen: “Als je niet naar Hamlet gaat kijken omdat je je een beetje schaamt om mensen met een handicap te zien optreden, dan creëer je een handicap voor jezelf”.

Het gezelschap is opgetreden in meer dan 25 steden in Europa en Latijns-Amerika en op talloze festivals. Dit jaar toeren ze door Azië en Europa. Chela De Ferrari legt uit dat dit project is ontstaan uit haar ontmoeting met Jaime Cruz, die zaalwachter was in haar theater en zei dat hij acteur wilde worden. De toneelschrijfster was duidelijk getroffen door de opbouw van dit stuk; in 2025 zal ze haar eerste film presenteren: Being Hamlet, die vertelt over het creatieve proces van de acht acteurs en actrices met het syndroom van Down die Hamlet repeteren.

Wanneer het stuk werd opgevoerd in België gaven ook de koning en de koningin een speciale plaats aan mensen met een handicap (zie RTBF-verslag). Ter gelegenheid van het bezoek van Paus Fransiscus organiseerde het Koninklijk Paleis een receptie in samenwerking met Cap Event, een inclusieve evenementendienst waarvan het team, opgeleide en begeleide personen met een handicap, een kwalitatief hoogstaande dienst levert.