België
Canada
China
Duitsland
Estland
Frankrijk
Ierland
Italië
Luxemburg
Nederland
Nieuw-Zeeland
Noorwegen
Oostenrijk
Portugal
Spanje
Verenigd Koninkrijk
Verenigde Staten
Zwitserland
Volgens een onderzoek dat afgelopen juni werd gepubliceerd, heeft het aantal menselijke embryo's dat na kunstmatige voortplanting wordt gecryopreserveerd een recordhoogte bereikt in het Verenigd Koninkrijk. De studie, gepubliceerd in The New Bioethics, analyseerde gegevens die tussen 1991 en 2019 werden verstrekt door de Britse Human Fertilisation and Embryology Authority (HFEA). Uit de cijfers blijkt dat er sinds 1991 minstens 130.000 opgeslagen embryo's zijn vernietigd in het Verenigd Koninkrijk. Deze situatie, die op zichzelf al problematisch is, is vooral aanwezig in het Verenigd Koninkrijk, waar de wetgeving met betrekking tot menselijke embryo's op basis van het Warnock-rapport uit 1984 erkent dat ze een “speciale morele status” hebben.
Kunstmatige voortplanting: een techniek die vragen oproept over de status van embryo's
Dit onderzoek vindt plaats tegen de achtergrond van een steeds toenemend gebruik van kunstmatige voortplanting. Het aantal in-vitrofertilisatie (IVF) cycli geregistreerd in erkende vruchtbaarheidsklinieken in het Verenigd Koninkrijk is gestegen van ongeveer 6.700 cycli in 1991 tot 76.000 in 2021. Om de risico's en complicaties van hormonale stimulatie en eicelpunctie te vermijden, worden bij elke IVF-cyclus restembryo's ingevroren. In het Verenigd Koninkrijk worden momenteel 500.000 embryo's gecryopreserveerd. De studie benadrukt dat de moeilijkheden die koppels hebben om over hun lot te beslissen en hun terughoudendheid om ze aan een ander koppel of aan onderzoek te doneren, waarschijnlijk zullen leiden tot de vernietiging van een groot aantal van deze embryo's.
Sinds 2022 staat de Britse Health and Care Act toe dat embryo's die zijn verwekt tijdens IVF tot 55 jaar na hun creatie worden opgeslagen (op voorwaarde dat de toestemming elke 10 jaar wordt vernieuwd). Het risico, dat door het onderzoek naar voren wordt gebracht, is dat dit kan leiden tot een steeds groter aantal opgeslagen embryo's en dat het morele probleem dat hun lot met zich meebrengt, wordt benadrukt.
Het Warnock rapport over menselijke embryo's: de grenzen van een “ongedefinieerde morele status”
Het rapport definieert het menselijk embryo in zijn vroeg stadium als een “potentieel menselijk wezen”, waarbij het embryo noch als een levenloos object noch als een persoon wordt beschouwd. Deze vaagheid maakt onderzoek op embryo's mogelijk tot de 14e dag van hun ontwikkeling. Het rapport stelt ook dat het embryo “van de menselijke soort” enige wettelijke bescherming zou moeten genieten, zonder de contouren van deze bescherming te specificeren. De HFEA-studie baseert zich op andere bronnen en benadrukt de onontwarbare situatie van koppels die “hun embryo's kunnen beschouwen als hun ongeboren kinderen of zelfs als bestaande kinderen. Bij gebrek aan een duidelijke status zal het embryo dat het resultaat is van kunstmatige voortplanting waarschijnlijk worden gebruikt als laboratoriummateriaal, ook al is het verwekt om een kinderwens te vervullen.
Het gecryopreserveerde embryo: gedoemd tot vernietiging?
Volgens een andere studie, gepubliceerd in 2009 in Fertility & Sterility, was slechts 8% van de ondervraagde families van plan om na een jaar verdere pogingen tot zwangerschap te doen met hun gecryopreserveerde embryo's. Geconfronteerd met deze realiteit maken de auteurs van de 2024-studie zich zorgen over het steeds groeiend aandeel ingevroren embryo's: in 2019 werden ongeveer 40.000 embryo's ontdooid voor kunstmatige voortplanting, wat slechts ongeveer 8% van het totaal opgeslagen embryo's vertegenwoordigde. In hetzelfde jaar werden meer dan twee keer zoveel nieuwe embryo's opgeslagen. De studie vraagt terecht aandacht voor de ethische implicaties van deze 'industriële' productie van menselijke embryo's, waarvan de meeste uiteindelijk ingevroren en vernietigd zullen worden. Hoe kan het creëren van menselijke embryo's in deze omstandigheden worden gerechtvaardigd? Ter herinnering: volgens cijfers voor 2021 zal in België van de 96.167 embryo's die tijdens IVF worden gecreëerd, 8,7% worden overgeplaatst, 18% worden ingevroren en 52% worden vernietigd (d.w.z. 50.380 embryo's).