De British Medical Association neemt "neutraal" standpunt in over euthanasie

Hoewel euthanasie in het Verenigd Koninkrijk niet is toegestaan, heeft de British Medical Association (BMA) op 14 september haar standpunt over euthanasie gewijzigd: de vereniging die sinds 2006 uitdrukkelijk tegen euthanasie gekant is, neemt nu een "neutraal standpunt" in over "hulp bij sterven" (noot van de redactie: euthanasie en hulp bij zelfdoding), "met inbegrip van medische hulp bij sterven" (NVDR: euthanasie en hulp bij zelfdoding door een arts). Dit is een belangrijke verschuiving voor deze beroepsvereniging waartoe bijna tweederde van de praktiserende artsen in het VK behoort. Er zij op gewezen dat het “neutraal standpunt” geldt voor euthanasie en op door een arts geassisteerde zelfdoding, zonder enige voorwaarde over de toestand van de patiënt.

Een enquête als basis voor deze verandering

De BMA wenst met dit gewijzigde standpunt tegemoet te komen aan "de diversiteit van de meningen die naar voren zijn gekomen in de bevraging onder haar leden". Die enquête werd in oktober 2020 gehouden. Uit de resultaten van de enquête bleek dat een relatieve meerderheid van de ondervraagde artsen voorstander was van hulp bij zelfdoding (40%-33%), terwijl een andere relatieve meerderheid zich uitsprak tegen euthanasie (40%-30%). Ook waren degenen die het meest voor een wetswijziging waren, het minst betrokken bij de behandeling van patiënten, met name studenten geneeskunde en gepensioneerde artsen. De specialisten die het meest betrokken waren bij de zorg rond het levenseinde, zoals artsen in de palliatieve zorg, geriaters, huisartsen en specialisten op het gebied van de ademhaling, waren in overweldigende meerderheid tegen hulp bij zelfdoding en euthanasie.* Het “neutrale standpunt” van de BMA is dan ook een erg simplistische samenvatting van deze resultaten.

Van de 600 leden van het Representatief Bureau van de BMA hebben slechts 302 voor de neutraliteitsmotie hebben gestemd. Die werd met een kleine meerderheid van slechts 4 stemmen aangenomen: 149 voor, 145 tegen en 8 onthoudingen.

Kan een medische organisatie "neutraal" zijn inzake euthanasie?

"Neutraal zijn betekent dat de BMA een wetswijziging zal steunen noch tegenwerken", aldus de British Medical Association op haar website. Toch noemt de BMA noemt al enkele voorwaarden waaraan een gelegaliseerde euthanasie zou moeten voldoen: patiënten moeten meerderjarig zijn, in staat zijn beslissingen te nemen, een vrijwillig verzoek hebben ingediend en lijden aan een terminale ziekte of een ernstige lichamelijke ziekte die ondraaglijk en ongeneeslijk lijden veroorzaakt.

De reacties van organisaties die campagne voeren voor de legalisering van euthanasie doen evenzeer twijfel rijzen over het werkelijk "neutrale" karakter van het standpunt van de BMA. Volgens Trevor Moore, voorzitter van My Death, My Decision, is dit besluit een historische stap in de campagne om "stervenshulp" (sic) te legaliseren en maakt het de weg vrij voor een wetswijziging.

Kan een medische organisatie, die geacht wordt kwaliteitsgeneeskunde na te streven, wel weigeren om zich uit te spreken of de medische praktijk wel verenigbaar is met het teweegbrengen van de dood van een patiënt of het vergemakkelijken ervan? De Britse gedragscode, die voor alle artsen in het Verenigd Koninkrijk geldt, begint met de woorden: "Patiënten moeten hun leven en gezondheid aan hun arts kunnen toevertrouwen. Om dat vertrouwen te rechtvaardigen, moet je respect hebben voor het menselijk leven”.

Professor IIora Finlay, deskundige in de palliatieve zorg en voormalig voorzitster van de BMA, herinnerde er kort voor de stemming aan dat juist een neutraal standpunt voorafging aan de legalisering van euthanasie in Canada, en dat dit standpunt suggereerde dat er geen bezwaar meer zou bestaan tegen het toedienen of voorschrijven van stoffen die dodelijk zijn voor de patiënt.

Volgens Dr. Gordon MacDonald, voorzitter van de Britse vereniging Care Not Killing, volstaat de huidige wetgeving om de meest kwetsbaren te beschermen en moet het land zijn aandacht opnieuw richten op een betere verstrekking van palliatieve zorg aan degenen die dat nodig hebben.

Een wetsvoorstel om euthanasie en hulp bij zelfdoding te legaliseren wordt momenteel besproken in het Britse parlement, en een soortgelijk voorstel is ingediend in het Schotse parlement in juni 2021.

* Hetzelfde gold voor de raadpleging die werd georganiseerd door het Britse Royal College of Physicians, dat in 2019 eveneens een neutraal standpunt over euthanasie en hulp bij zelfdoding had ingenomen.