België
Canada
China
Duitsland
Estland
Frankrijk
Ierland
Italië
Luxemburg
Nederland
Nieuw-Zeeland
Noorwegen
Oostenrijk
Portugal
Spanje
Verenigd Koninkrijk
Verenigde Staten
Zwitserland
Een studie gepubliceerd in het tijdschrift BMJ Supportive & Palliative Care in mei 2024 keek naar de impact van euthanasie op palliatieve zorg in Victoria, waar de praktijk sinds 2017 is gedecriminaliseerd. De studie werd uitgevoerd in drie zorgcentra tussen 2019 en 2021 en analyseerde gegevens van 141 patiënten die de wens hadden geuit om te sterven door middel van euthanasie (wat bij 51 van hen het geval was). Deze studie belicht nieuwe uitdagingen met de opkomst van euthanasie die, naast medische en palliatieve zorg, de benadering van zorg rond het levenseinde ter discussie stelt.
Palliatieve zorg in de context van euthanasie: welke impact?
Palliatieve zorg heeft tot doel pijn te verlichten, mentaal, psychologisch, existentieel of spiritueel lijden te verzachten, de waardigheid van de zieke persoon te waarborgen tot zijn natuurlijke dood en zijn omgeving te ondersteunen. Het onderzoek begon met het analyseren van de impact van verzoeken om euthanasie op de algehele patiëntenzorg, waarbij werd opgemerkt dat verzoeken om informatie over euthanasie patiënten en zorgverleners soms konden afleiden van de gebruikelijke discussies over het verbeteren van de kwaliteit van leven. Wanneer er echter geluisterd werd naar de motivatie van de patiënt voor euthanasie en deze geanalyseerd werd, stonden patiënten meer open voor het idee om therapeutische opties te overwegen.
Het onderzoek analyseerde ook de impact van euthanasie op familierelaties, waarbij werd opgemerkt dat verzoeken om euthanasie konden leiden tot conflicten en aanzienlijke stress voor families en zorgverleners. Daarnaast gaven sommige patiënten aan bang te zijn om in de steek gelaten te worden door zorgverleners of familieleden in het geval van een verzoek om euthanasie.
Het onderzoek wijst ook op mogelijk moreel leed onder zorgverleners die worden geconfronteerd met weigeringen van palliatieve zorg en verzoeken om euthanasie, wat leidt tot een problematische ambiguïteit tussen deze twee praktijken.
Palliatieve zorg effectief als antwoord op echt lijden
Het onderzoek besluit met een genuanceerde reflectie op de impact van euthanasie op de kwaliteit van palliatieve zorg, waarbij met name wordt opgemerkt dat verzoeken om euthanasie zouden kunnen leiden tot het beter luisteren en begrijpen van het lijden van patiënten. Uit het onderzoek bleek ook dat onder mensen die stierven als gevolg van euthanasie, angst voor toekomstig lijden (49%) vaker werd genoemd dan huidig lijden (45,1%). Onder degenen die uiteindelijk niet stierven door euthanasie, was de belangrijkste reden voor het aanvragen van euthanasie het werkelijke lijden (66,7%), meer dan autonomie (65,3%). Mensen die daadwerkelijk stierven door euthanasie hadden meer last van psychische problemen die de angst voor lijden aanwakkerden.
Het onderzoek onderstreept dat wanneer patiënten echt pijn lijden, palliatieve zorg een positieve invloed heeft op deze pijn en het aantal verzoeken om euthanasie vermindert. Het valt nog te bezien in hoeverre het in de toekomst mogelijk zal zijn om palliatieve zorg van hoge kwaliteit te blijven bieden in een context waarin de wijdverspreide toepassing van euthanasie ertoe leidt dat de samenleving dit als de enige oplossing beschouwt om een einde te maken aan lijden.