Frankrijk: stand van zaken van de nieuwe bio-ethische wet

De laatste versie van het ontwerp van de bio-ethische wet bevat een aantal wijzigingen van de oorspronkelijke tekst. Het werd in tweede lezing bestudeerd en in stemming gebracht door de Bijzondere Commissie van de “Nationale Vergadering” (Assemblée Nationale). De nieuwe amendementen zullen nu worden besproken tijdens de plenaire vergadering van 27 juli, voordat het wetsvoorstel voor een tweede lezing naar de Senaat wordt teruggestuurd.

In deze wijzigingen vinden we het volgende terug :

Een van de meest controversiële amendementen die in tweede lezing is aangenomen, betreft de legalisatie van "ROPA" (Réception d'ovocyte de la partenaire, dwz. ontvangst van eicellen van de partner). Deze methode bestaat uit het insemineren van de bevruchte eicel van een van de vrouwen van een lesbisch stel in de baarmoeder van haar partner. Hierdoor kunnen koppels het moederschap "delen": de ene vrouw is “verwekster” en de andere is ”draagster“.

Er dient op gewezen te worden dat de toenmalige minister van Volksgezondheid, Agnès Buzyn, zich in oktober 2019, tijdens de plechtige stemming over de wetsontwerp in eerste lezing, tegen deze praktijk van "gerichte donatie" heeft verzet. Velen zijn namelijk ongerust dat deze praktijk zal leiden tot situaties waarin twee vrouwen kunnen beweren dat ze moeder zijn van hetzelfde kind. Bovendien zal deze ontwikkeling hoogstwaarschijnlijk leiden tot vergelijkbare claims van mannelijke paren, die vervolgens aanspraak zullen maken op toegang tot het draagmoederschap.

Wat de verwantschap betreft : om beide vrouwen als moeder van hetzelfde kind te kunnen beschouwen, zal de vrouw die is bevallen als de facto moeder worden erkend. Aan de andere kant zal de tweede vrouw als zodanig worden erkend voor een notaris.
 

De mogelijkheid om transgene embryo's en chimerische embryo's te creëren werd in tweede lezing opnieuw geïntroduceerd en toont een verdere stap in de richting van de instrumentalisatie van het menselijk embryo en de geboorte van genetisch gemodificeerde kinderen.

Volgens de laatste versie van het wetsvoorstel zou de DPI-A (diagnostic pré implantatoire des aneuploïdies, dwz. pre-implantatie diagnose van de aneuploïdiën) worden uitgebreid tot embryo's met een abnormaal aantal chromosomen, inclusief embryo's met trisomie 21, zodat deze vóór de implantatie kunnen worden geëlimineerd. Dit zou het idee versterken dat het leven van mensen met het Downsyndroom minder waard is dan dat van mensen die geen drager zijn van deze handicap.

Wat betreft de “saviour baby” (bébé-médicament) *, hoewel de Senaat verschillende bepalingen heeft ingevoerd om deze praktijk opnieuw toe te staan, gaat de Bijzondere Commissie nog een stap verder door meerdere pogingen tot in-vitrofertilisatie en embryosortering toe te staan in gevallen waarin een embryo dat compatibel is met het te behandelen kind niet kon worden geselecteerd.

Andere maatregelen die de prenatale selectie vergemakkelijken, zijn door de Commissie bevestigd. Zo is het voorstel voor een bedenktijd van een week voor de toepassing van zwangerschapsafbreking om medische redenen geschrapt en zijn artsen die de gewetensclausule inroepen voor een abortus om medische redenen verplicht om de patiënt naar een andere arts te verwijzen.

Bovendien wordt het criterium van medische onvruchtbaarheid voor de toegang tot medisch begeleide voortplanting (MBV) losgelaten. De techniek zou dus openstaan voor zowel lesbische paren als alleenstaande vrouwen.

Tot slot heeft de Bijzondere Commissie ook bevestigd dat het niet langer nodig is een vergunning van het Agentschap voor Biogeneeskunde te krijgen voor het gebruik van menselijke embryonale stamcellen voor onderzoeksdoeleinden; een eenvoudige verklaring is voldoende.

* de praktijk bestaat uit een dubbele selectie van embryo's verkregen door in-vitrofertilisatie: eerst is er een selectie van gezonde embryo's en vervolgens worden daaruit embryo's geselecteerd die genetisch compatibel zijn met het te behandelen oudere broertje of zusje, om met name de stamcellen van de navelstreng van de pasgeborene op zijn of haar zieke oudere zus of broer te kunnen transplanteren.