Personen met een handicap: de VN wijst op een liberale eugenetica

In haar jaarverslag aan de Raad voor Mensenrechten heeft de speciale VN-rapporteur voor de rechten van personen met een handicap, Catalina Devandas-Aguilar, de liberale eugenetica , waarvan personen met een handicap het slachtoffer zijn in onze samenlevingen, aan de kaak gesteld.

De speciale rapporteur herinnert eraan dat onze samenlevingen vandaag de dag nog te vaak een negatief en bevooroordeeld beeld van een handicap hebben. Dit beeld is geworteld in "capacityisme", een vorm van discriminatie van personen met een handicap, die de waarde van een persoon bindt aan zijn mentale of fysieke capaciteiten . Toch kunnen mensen met een handicap, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, genieten van een goede of zelfs betere levenskwaliteit dan de rest van de bevolking, zoals blijkt uit de opiniepeilingen die in het verslag worden genoemd.

“Liberale eugenetica''.

Het rapport richt zich ook op de ongelukkige gevolgen van technieken zoals pre-implantatie genetische diagnostiek (PGD), selectieve abortus of prenatale screening (NIPT) op kinderen met een handicap: volgens voorstanders van de rechten van personen met een handicap, "dienen bio-ethische analyses vaak als een ethische rechtvaardiging voor een nieuwe vorm van eugenetica, vaak omschreven als 'liberaal'. (...) Hoewel er misschien geen staatseugenetica-programma op basis van dwang bestaat, kan in een context die gekenmerkt wordt door vooroordelen en discriminatie van personen met een handicap, het cumulatieve effect van veel individuele keuzes tot eugenetische resultaten leiden". En tevens om de "druk uitgeoefend door de markt" om het "best mogelijke kind" te ontwerpen, "zorgen voor een genetische verbetering" als "morele verplichting" volgens sommige specialisten, tot zelfs het voorstel te doen aan ouders om pasgeboren baby's met een handicap te euthanaseren (Gröningen Protocol).

De boodschap dat gehandicapte kinderen niet zouden mogen geboren worden, wordt nog versterkt door wetten die de wettelijke termijnen verlengen of abortus toestaan tot het einde van de zwangerschap in het geval van een ernstige misvorming van de foetus.

“Levens die niet de moeite waard zijn om te leven''.

Het verslag gaat ook in op de kwestie van geassisteerde zelfmoord/euthanasie van personen drager van een handicap: deze optie suggereert dat de dood te verkiezen is boven het leven met een handicap. België en Nederland worden in dit verband genoemd: twee landen waar de vraag naar euthanasie toeneemt bij mensen met een psychosociale handicap of dementie.

Het stopzetten van een levensondersteunende behandeling vanwege een handicap roept ook ernstige vragen op : "Sommige artsen hebben naar verluidt druk uitgeoefend op ernstig zieke patiënten en hun familie om de levensondersteunende behandeling stop te zetten onder het voorwendsel dat de voortzetting van de behandeling zinloos zou zijn en de patiënt niet ten goede zou komen, in het bijzonder bij patiënten met een ernstige handicap". Dit komt overeen met verschillende getuigenissen die recentelijk werden gedeeld, namelijk dat gehandicapten met covid-19 geen prioriteit zouden krijgen in het geval van een ziekenhuisopname.

In plaats van het verdringen van handicap en degenen die het ervaren, zich openstellen voor diversiteit

Catalina Devandas-Aguilar merkt op dat de inspanningen (medisch, sociaal, juridisch, ...) maar al te vaak gericht zijn op het "herstellen" of voorkomen van een handicap. Het leven van mensen met een handicap verbeteren en de hindernissen waar zij mee te maken hebben verminderen is meer noodzakelijk. Ervoor zorgen dat zij dezelfde rechten en kansen hebben als de rest van de bevolking is ook een prioriteit, in het belang van onze samenlevingen: "Hoewel andersvalide personen meer obstakels kunnen tegenkomen bij het realiseren van hun aspiraties, dragen hun inspanningen en prestaties bij aan de opbouw van meer open en meer gediversifieerde samenlevingen ten behoeve van iedereen. »