Ontwikkelingshulp: VS sluit met succes abortusfinanciering uit

"NGO's die financiering ontvangen van de Amerikaanse federale regering voor wereldwijde steun aan de volksgezondheid (FGHA) verbinden zich ertoe om abortus als methode voor gezinsplanning niet uit te voeren of te bevorderen of om dergelijke activiteiten financieel te ondersteunen" is een voorwaarde voor de ontwikkelingshulp aan de gezondheidszorg in de Verenigde Staten sinds de goedkeuring van het beleid "Protecting Life in Global Health Assistance" (PLGHA) - ook bekend als het "Mexico City Policy" - in januari 2017.

In een rapport dat op 17 augustus werd uitgebracht, concludeerde de federale instantie voor ontwikkelingshulp (USAID) dat de uitsluiting van abortus uit de programma's voor ontwikkelingshulp de continuïteit van de door de VS gefinancierde diensten voor gezondheidszorg niet in de weg heeft gestaan. In een overweldigende meerderheid van de gevallen hebben de NGO-partners ermee ingestemd de clausule inzake de uitsluiting van abortus in hun actieprogramma's op te nemen. Met name hebben sommige NGO's hun werkterrein naar andere gebieden verplaatst, waardoor hun financiering gehandhaafd blijft.

Gezien de 1340 subsidies die USAID heeft toegekend, hebben slechts acht eerstelijnspartners (en 47 onderaannemers) geweigerd een dergelijke clausule op te nemen. Deze weigeringen betreffen met name Marie Stopes International (MSI) en de International Planned Parenthood Federation (IPPF). In de overgrote meerderheid van de gevallen van weigering kan de continuïteit van de ingevoerde gezondheidsdiensten toch worden gegarandeerd.

De Mexico Stad- politiek, die onder het mandaat van president Reagan in 1984 werd geïnitieerd, is de afgelopen decennia achtereenvolgens ontrafeld en heropgestart, onder het presidentschap van Democraten en Republikeinen.

Zoals aangenomen door de administratie van Trump is het beleid gericht op de praktijk en de bevordering van abortus als een methode van geboortespreiding. Zoals vermeld in de standaardbepalingen die door USAID zijn gepubliceerd, heeft het geen betrekking op "abortussen die worden uitgevoerd in gevallen waarin het leven van de moeder in gevaar zou komen als de zwangerschap wordt uitgedragen of abortussen die worden uitgevoerd na verkrachting of incest. Het verbod heeft evenmin betrekking op "de behandeling van verwondingen of aandoeningen die het gevolg zijn van legale of illegale abortussen, zoals het verlenen van zorg na een abortus".

In het verleden hebben sommige onderzoekers de mogelijk contraproductieve effecten van het uitsluiten van abortus van financieringsprogramma's kunnen benadrukken. Volgens deze studies (1, 2, 3) zou de uitvoering van het Mexico City Policy tijdens de zittingsperiode van George W. Bush onder meer hebben geleid tot een toename van het aantal onveilige abortussen: een beperktere toegang tot anticonceptiemiddelen zou hebben geleid tot een toename van ongeplande zwangerschappen en dus uiteindelijk tot een hoger aantal abortussen, in absolute aantallen.

In het licht van het beleid dat momenteel onder president Trump wordt gevoerd, lijken echter geen gegevens dergelijke contraproductieve effecten te bevestigen.

Ter vergelijking: de Europese Unie financiert indirect abortus in het kader van haar ontwikkelingshulpbeleid: via financiële steun aan het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA) draagt de EU bij aan het zogenaamde "seksuele en reproductieve gezondheidsbeleid", dat onder meer voorziet in steun voor "toegang tot veilige abortus". Deze financiering vindt haar oorsprong met name in het in 2002 door het Europees Parlement aangenomen Sandbæk-verslag, dat heeft geleid tot een Europese verordening die voorziet in een verhoging van de financiële steun van de EU aan het UNFPA-programma.